ما میتونیم برای ساعت های طولانی توی شبکه های اجتماعی گشت و گذار کنیم یا بازی های ویدیویی رو انجام بدیم بدون اینکه خسته بشیم یا تمرکزمون از بین بره. اما نیم ساعت درس خوندن چی؟ یا یه ساعت کار کردن؟حوصله ای برای انجام دادنشون داری؟ اینها اثرات دوپامین هست.
ممکنه یکی بگه خب واضحه، یه کاری آسونه و نیاز به تلاش زیادی نیست ولی یه کاری مشکله و نیاز داره که از خودت کار بکشی.
چجوری خودمونو مجبور کنیم یه کاری که نمیخوایم رو انجام بدیم؟برای جواب این سوال باید با دوپامین آشنا بشیم.
دوپامین چیه؟
انتقال دهنده ی عصبی مغزه که به عنوان مولکول لذت در نظر گرفته میشه. علاوه بر این به ما انگیزه میده که بلند شیم و یه کاری رو انجام بدیم.
اثرات دوپامین روی زندگی روزمره ما
اینکه مغز ما چقدر مشتاق باشه که کاری رو انجام بدیم به میزان دوپامینی که دریافت میکنه بستگی داره. دوپامین اهمیت نمیده که اون کار برامون مضره یا نه،فقط میخواد بیشتر باشه.
کدوم رفتارها دوپامین ترشح میکنن؟
هر فعالیتی که پیش بینی میکنی یه پاداش بالقوه داره، دوپامین آزاد میکنه. اما اگر بدونی که هیچ پاداش فوری در کار نیست،ترشح نمیشه.
وقتی همیشه کارایی که دوپامین بالا ترشح میکنن رو انجام بدیم(گشت و گذار توی شبکه های اجتماعی و بازی های ویدیویی و…) مغز ما به داشتن سطوح بالای این ماده عادت میکنه و این سطح به عادت جدیدمون تبدیل میشه، بنابراین ما یه تحمل دوپامین ایجاد میکنیم.این میتونه یه مشکل بزرگ باشه، چون علاقه به انجام کارهایی که به ما دوپامین زیاد نمیدن از بین میره و ایجاد انگیزه برای انجامشون خیلی سخت تره، بی حوصله میشیم و سرگرم نمیشیم.
چجوری از این موضوع جلوگیری کنیم؟
باید سم زدایی دوپامین انجام بدی. کاری که باید انجام بدی اینه که یه روز رو مشخص کنی و توی اون روز از همه ی فعالیت هایی که خیلی محرکن دوری کنی .(اگر معتاد به مواد مخدر هستی پیشنهاد میکنم به دنبال کمک حرفه ای باشی)
اساسا تمام منابع لذت خارجی رو برای کل روز حذف میکنی، کسالت رو توی آغوش خودت میکشی.
قراره خیلی خسته بشی اما میتونی چند تا کار رو انجام بدی:
قدم بزنی، مدیتیشن کنی و با افکار خودت خلوت کنی، به زندگی و اهدافت فکر کنی، هر ایده ای که به ذهنت میرسه بنویسی.( نه توی گوشیت، روی یه تیکه کاغذ) ممکنه این کارها خیلی سخت به نظر بیاد اما اگر نتایج اساسی و سریع میخوای باید یه اقدام اساسی انجام بدی.
چجوری کار میکنه؟
سم زدایی به این دلیل کار میکنه که اونقدر بی حوصله میشی که چیزهای خسته کننده؛ سرگرم کننده میشن.
حالا اگر نمیخوای دست به چنین اقدامات شدید بزنی و از این همه لذت ،خودتو محروم کنی؛ میتونی سم زدایی کوچیک تری رو انجام بدی.میتونی توی یک روز از هفته، انجام فقط یک کار محرک رو حذف کنی.
میتونی از فعالیت هایی که دوپامین بالا دارن به عنوان انگیزه ای برای انجام کارهایی که سخته استفاده کنی یعنی بعد از انجام کارهایی که دوپامین کمی دارن با کارایی که دوپامین بالا دارن به خودت پاداش بدی. اگر اول کارهایی رو که دوپامین بالا دارن انجام بدی، دیگه تمایلی به انجام دادن کارهایی که دوپامین کمی دارن نداری. بنابراین باید همیشه باید با چیزایی که سخته شروع کنی.
مرتبط:
- وقتی تصمیم به شروع یک عادت مگیریم و رویای تغییر زندگیمون رو میبینیم، معمولا هیجان وجودمون رو فرا میگیره اما رفته رفته اهمال کاری میکنیم…ادامه‌ی مطلب در مقاله‌ی “اهمال کاری ممنوع”
- : اراده یه منبع محدوده اما قابل شارژ داره .مثلا اگر روز سخت و پرکاری داشته باشیم احتمال اینکه آخرشب رژیممون رو به هم بزنیم خیلی بیشتر میشه… ادامه ی مطلب در “بخش دوم کتاب آن یک چیز: دروغ ها“
- اکسیدو برای بهتر بودن
